Ekonomistler Doç. Dr. Ümit Akçay ve Dr. Ali Rıza Güngen’in son Kriz Notları programında, Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu kritik dönemeç ve Mehmet Şimşek’in ekonomi programının yarattığı çelişkiler masaya yatırıldı.
Büyüme verilerinde sert gerçek
TÜİK’in açıkladığı 2025 ilk çeyrek büyüme verileri, Türkiye ekonomisinin 2024’ün ikinci ve üçüncü çeyreğinde daralma yaşadığını teyit etti. Uzmanlar, çeyreklik büyüme verilerinin “çok parlak olmadığını” ve AKP döneminin ortalamalarının oldukça altında kaldığını vurguladı.
Kredi Garanti Fonu geri dönüyor
Düşük büyüme verilerinin ardından iktidarın Kredi Garanti Fonu’nu (KGF) yeniden devreye sokacağı haberleri gündem oluşturdu. Düşük teminat ve uygun faiz oranlarıyla küçük ve orta işletmeleri destekleyecek program, 2017’deki kapsamının beşte biri düzeyinde olacak.
Merkez Bankası’nın ironik durumu
19 Mart operasyonu sonrası yaşanan parasal sıkılaştırma, Merkez Bankası için beklenmedik bir fırsat yarattı. Faizlerin yüzde 49’a yükselmesi, bankanın enflasyon hedefine ulaşma konusunda daha iyimser olmasını sağladı. Uzmanlar bunu “doping etkisi” olarak nitelendirdi.
Şimşek programının çıkmazı
Mehmet Şimşek’in “mutedil” ekonomi programı, kimseyi memnun etmemeye başladı:
Sanayiciler: Yüksek faizlerden şikayetçi
KOBİ’ler: Kredi erişiminde zorlanıyor
Büyük şirketler: İSO 500 verilerine göre üç yıl üst üste reel gerileme
Kritik çelişkiler
Program şu temel çelişkilerle karşı karşıya:
Faiz indirimi ve döviz: Faiz indirimi döviz artışına, o da enflasyona neden oluyor
Dış sermaye ödemeleri: 2025 ilk çeyreğinde 6,5 milyar dolarlık ödeme yapıldı.
Ne programdan dönmek ne sürdürmek kolay
Ekonomistler, Şimşek programından vazgeçmenin maliyetinin çok yüksek olduğunu, ancak sürdürmenin de artan siyasi ve ekonomik sonuçları olacağını vurguluyor. Bu “ince denge” politikasının sürdürülebilirliği büyük soru işareti taşıyor.
Program, mücadele eden sendikaların, emekçilerin ve muhalif güçlerin eylemlerinin bu denklemi değiştirebileceği uyarısıyla sona eriyor.
(Evrensel)
(*) Bu içerik daha önce Evrensel gazetesinde yayınlanmıştır.